حق شفعه چیست

تعریف حق شفعه :

در قانون مدنی حق شفعه تعریف نشده است .فقط شرایط آن در ماده 808 آورده شده است .

«معنای لغوی شفعه بر وزن فعله (به ضم فاء) جفت قرار داد چیزی را با چیز دیگر گویند

»[1] از

نظر فقهی 833نیز معنای شفعه را حق شریک در ملک شریک دیگر گویند . «شفعه اسم می باشد و

به معنای حق تقدم همسایه نسبت به ملک مجاور می باشد»[2]

از

لحاظ حقوقی شفعه با معنی لغوی نزدیکی دارد . در اصطلاح حقوقی شفعه تملک حصه فروخته

شده شریک به وسیله شریک  دیگر می باشد و به

خاطر جلوگیری از ضرر شریک در مال غیر منقول قابل تقسیم قرار داده شده است.  تا زمانی که یکی از دو شریک سهم  خود را از طریق بیع به دیگری واگذار نماید شریک

دیگر بتواند با پرداخت همان بها‌ به مشتری حصه شریک خود را تملک نماید و از ضرر

خود جلوگیری نماید . در ماده 808 

قانون  مدنی آمده است :

"هرگاه

مال غیر منقول قابل تقسیمی بین دو نفر مشترک باشد و یکی از دو شریک حصه خود را به

قصد بیع به شخص ثالثی منتقل کند شریک دیگر حق دارد قیمتی  را که مشتری داده است به او بدهد و حصه مبیع را

تملک کند این حق را حق شفعه و صاحب آن را 

شفیع می گویند."[3]

از

آنجا که در اخذ به شفعه اراده شریک دیگر نقشی ندارد و توافقی بر خارج شدن مال از

مالکیتش ندارد لذا یک ایقاع می باشد و استثنا می باشد.

"اخذ

به شفعه از احکام استثنایی است