قانون بخش تعاوتی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران

قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران

فصل اول - اهداف و ضوابط کلی بخش تعاونی 

ماده 1 - اهداف بخش تعاونی عبارت است از: 

1 - ایجاد و تامین شرایط و امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به 

اشتغال کامل . 

2 - قرار دادن وسائل کار در اختیار کسانی که قادر بکارند ولی وسائل 

کار ندارند. 

3 - پیشگیری از تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروههای خاص جهت 

تحقق عدالت اجتماعی . 

4 - جلوگیری از کارفرمای مطلق شدن دولت . 

5 - قرار گرفتن مدیریت و سرمایه و منافع حاصله در اختیار نیروی کار و 

تشویق بهره برداری مستقیم از حاصل کار خود. 09127045177

6 - پیشگیری از انحصار، احتکار، تورم و اضرار به غیر. 

7 - توسعه و تحکیم مشارکت و تعاون عمومی بین همه مردم . 

تبصره - اهداف مذکور این ماده باید با رعایت ضرورت های حاکم بر 

برنامه ریزی عمومی اقتصاد کشور در هر یک از مراحل رشد عملی رعایت شود. 

ماده 2 - شرکتهایی که با رعایت مقررات این قانون تشکیل و به ثبت برسند 

تعاونی شناخته می شوند. 

ماده 3 - دولت موظف است با رعایت این قانون و در حد مقررات به گونه ای 

که زمینه اداره یا دخالت در اداره تعاونیها یا کارفرمای مطلق شدن دولت 

فراهم نیاید با بخش تعاونی همکاری نموده و امکانات و تسهیلات لازم را با 

هماهنگی وزارت تعاون در اختیار آنها قرار دهد. 

ماده 4 - دولت و کلیه سازمانهای وابسته موظفند در اجرای طرحها و 

پروژه های خود در شرایط مساوی اولویت را به بخش تعاونی بدهند. 

ماده 5 - اساسنامه هر یک از تعاونیها باید با رعایت مقررات این قانون 

شامل نکات زیر باشد: 

نام با قید کلمه تعاونی ، هدف ، موضوع ، نوع ، حوزه عملیات ، مدت ، مرکز اصلی 

عملیات و نشانی ، میزان سرمایه ، مقررات مربوط به عضو، ارکان ، مقررات مالی 

و کار، انحلال و تصفیه . 

تبصره - تابعیت تعاونیها باید ایرانی باشد. 

ماده 6 - حداقل و حداکثر تعداد عضو در تعاونیها به نسبت سرمایه و فرصت 

اشتغال و نوع فعالیت و رعایت اصل عدم تمرکز و تداول ثروت به وسیله 

آیین نامه ای تعیین می شود که به تصویب وزارت تعاون می رسد ولی در هر صورت 

تعداد اعضا نباید کمتر از 7 نفر باشد. 

ماده 7 - شرکتها و اتحادیه های تعاونی دارای شخصیت حقوقی مستقل 

می باشند. 

فصل دوم - عضو 

ماده 8 - عضو در شرکتهای تعاونی شخصی است حقیقی که واجد شرایط مندرج 

در این قانون بودجه بوده و ملتزم به اهداف بخش تعاونی و اساسنامه قانونی 

آن تعاونی باشد. 

تبصره 1 - در تعاونیهای تولید عضو باید در تعاونی بکار اشتغال داشته 

باشد. 

تبصره 2 - در تعاونی های چند منظوره ای در صورتی که عضویت برای همه 

آزاد باشد، داشتن عضو غیر شاغل مجاز است ، اما هیات مدیره و مدیر عامل 

باید از میان اعضا شاغل انتخاب گردد. 

ماده 9 - شرایط عضویت در تعاونیها عبارت است از: 

1 - تابعیت جمهوری اسلامی ایران . 

2 - عدم ممنوعیت قانونی و حجر و ورشکستگی به تقصیر. 

3 - عدم سابقه ارتشا - اختلاس و کلاهبرداری . 

4 - درخواست کتبی عضویت و تعهد رعایت مقررات اساسنامه تعاونی . 

5 - عدم عضویت در تعاونی مشابه . 

ماده 10 - اعضا در کلیه امور تعاونی طبق اساسنامه حق نظارت دارند. 

ماده 11 - کلیه اعضا مکلفند به وظایف و مسئولیتهایی که در حدود قوانین 

و مقررات تعهد کرده اند عمل کنند. 

ماده 12 - خروج عضو از تعاونی اختیاری است و نمی توان آن را منع کرد. 

تبصره 1 - اعضا متخصص تعاونیهای تولید حداقل شش ماه قبل از استعفا 

باید مراتب را کتبا به اطلاع تعاونی برسانند. 

تبصره 2 - در صورتی که خروج عضو موجب ضرری برای تعاونی باشد، وی ملزم 

به جبران است . 

ماده 13 - در موارد زیر عضو از تعاونی اخراج می شود: 

1 - از دست دادن هر یک از شرایط عضویت مقرر در این قانون . 

2 - عدم رعایت مقررات اساسنامه و سایر تعهدات قانونی پس از دو اخطار 

کتبی توسط هیات مدیره به فاصله 15 روز و گذشتن 15 روز از تاریخ اخطار دوم 

با تصویب مجمع عمومی فوق العاده . 

3 - ارتکاب اعمالی که موجب زیان مادی تعاونی شود و وی نتواند ظرف مدت 

یک سال آن را جبران نماید یا اعمالی که به حیثیت و اعتبار تعاونی لطمه 

وارد کند یا با تعاونی رقابتی ناسالم بنماید. 

تبصره - تشخیص موارد فوق بنا به پیشنهاد هر یک از مدیران و تصویب 

مجمع عمومی خواهد بود. 

ماده 14 - در صورت فوت عضو ورثه وی که واجد شرایط و ملتزم به رعایت 

مقررات تعاونی باشند، عضو تعاونی شناخته شده و در صورت تعدد بایستی 

مابه التفاوت افزایش سهم ناشی از تعدد خود را به تعاونی بپردازند. اما اگر 

کتبا اعلام نمایند که مایل به ادامه عضویت در تعاونی نیستند و یا هیچ کدام 

واجد شرایط نباشند، عضویت لغو می گردد. 

تبصره - اگر تعداد ورثه بیش از ظرفیت تعاونی باشد، یک یا چند نفر به 

تعداد مورد نیاز تعاونی با توافق سایر ورثه عضو تعاونی شناخته می شوند. 

ماده 15 - در صورت لغو عضویت به سبب فوت ، استعفا، انحلال ، اخراج ، طبق 

اساسنامه و قرارداد منعقده سهم و کلیه حقوق و مطالبات عضو به قیمت روز 

تقویم و به دیون تعاونی تبدیل می شود که پس از کسر دیون وی به تعاونی ، به 

او یا ورثه اش پرداخت خواهد شد. 

تبصره - در صورتی که ورثه تقاضا نماید که سهم عضو متوفی از عین اموال 

تعاونی پرداخت شود و تراضی یا مصالحه ممکن نباشد چنانچه عین قابل واگذاری 

بوده و به موجب اخلال و ضرر فاحش به اعضا و تعاونی نگردد آن قسمت از 

مطالبات تسلیم ورثه می گردد. 

فصل سوم - سرمایه 

ماده 16 - سرمایه تعاونی اموال و دارایی هایی است که برای تاسیس تعاونی 

یا افزایش سرمایه قبلی در اختیار آن قرار می گیرد. 

ماده 17 - شرکتهای تعاونی شرکتهایی است که تمام یا حداقل 51% سرمایه 

به وسیله اعضا در اختیار شرکت تعاونی قرار می گیرد و وزارتخانه ها، 

سازمانها، شرکتهای دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت ، بانکها، 

شهرداریها، شوراهای اسلامی کشوری ، بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی 

می توانند جهت اجرای بند 2 اصل 43 از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع 

دیگر از قبیل مشارکت ، مضاربه ، مزارعه ، مساقات ، اجاره ، اجاره به شرط 

تملیک ، بیع شرط، فروش اقساطی ، صلح ، اقدام به کمک در تامین و یا افزایش 

سرمایه شرکتهای تعاونی نمایند بدون آنکه عضو باشند. 

تبصره - در مواردی که دستگاههای دولتی در تاسیس شرکتهای تعاونی شریک 

می شوند ظرف مدتی که با موافقت طرفین در ضمن عقد شرکت تعیین خواهد شد سهم 

سرمایه گذاری دولت به تدریج بازپرداخت و صد درصد سرمایه به تعاونی تعلق 

خواهد گرفت . 

ماده 18 - دولت می تواند با رعایت اصول چهل و سوم و چهل و چهارم قانون 

اساسی ، واحدهای صنعتی یا کشاورزی یا خدماتی و امثال آن را که اموال عمومی 

است و در اختیار دارد در اختیار شرکتهای تعاونی به صورت زیر قرار دهد: 

1 - واحدهای مذکور را به صورت حبس موقت یا مادام که تعاونی به صورت 

قانونی وجود داشته باشد در اختیار تعاونی قرار دهد و تعاونی مالک منافع 

آن باشد. 

2 - در صورتی که واحدهای مذکور کارکنان واجد شرایط داشته باشند، در 

عضویت آن تعاونی اولویت خواهند داشت . 

3 - دولت می تواند طبق قرارداد بابت استهلاک یا بازسازی یا نگهداری یا 

توسعه واحدهای مزبور سالانه مبلغی نقدی و یا کالا دریافت نماید. 

4 - دولت می تواند در واگذاری واحدهای فوق و سایر امکانات ، مقرراتی به 

عنوان شرایط الزامی در رعایت سیاستهای دولت در قیمت گذاری و برنامه ریزی 

تولید و توزیع و تامین منافع عمومی ، تعیین نماید. 

ماده 19 - در استفاده از وام و کمکهای مالی دولتی اولویت با 

تعاونی هایی است که از بانکها طبق قانون عملیات بانکی بدون بهره دریافت 

نکرده باشند. 

ماده 20 - سهم اعضا در تامین سرمایه شرکتهای تعاونی برابر است مگر 

مجمع عمومی تصویب نماید که اعضا سهم بیشتری تادیه نمایند که در این صورت 

حداقل و حداکثر سهم ها باید در حدودی باشد که وزارت تعاون متناسب با نوع و 

تعداد اعضا تعاونیها تعیین می نماید. 

ماده 21 - هر تعاونی وقتی ثبت و تشکیل می شود که حداقل یک سوم سرمایه 

آن تادیه و در صورتی که به صورت نقدی و جنسی باشد تقویم و تسلیم شده 

باشد. 

تبصره - اعضا تعاونی مکلفند مبلغ پرداخت نشده سهم خود را ظرف مدت 

مقرر در اساسنامه تادیه نمایند. 

ماده 22 - عضو یا اعضای تعاونی می توانند با رعایت مقررات این قانون 

سهم خود را به سایر اعضا و یا افراد جدید واجد شرایط واگذار نمایند. 

ماده 23 - مسئولیت مالی اعضا در شرکتهای تعاونی محدود به میزان سهم 

آنان می باشد مگر آنکه در قرارداد ترتیب دیگری شرط شده باشد. 

تبصره - مسئولیت دستگاههای عمومی تامین کننده سرمایه تعاونیها به 

میزان سرمایه متعلق به آنان می باشد مگر آنکه در قرارداد ترتیب دیگری شرط 

شده باشد. 

ماده 24 - دولت موظف است جهت اجرا بند 2 اصل 43 شرایط و امکانات لازم 

را برای تشکیل و تقویت تعاونی ها در جهت تامین مقاصد مذکور در این بند 

فراهم آورد. 

تبصره 1 - به منظور فوق دولت می تواند با استفاده از منابع بودجه ای یا 

منابع بانکی با تضمین دولت ، وام بدون بهره در اختیار تعاونی قرار دهد و 

اموال منقول و یا غیر منقول و وسایل و امکانات لازم را به قیمت عادله به 

طور نقد و یا اقساط برای تشکیل و تقویت تعاونیها با آنها بفروشد و یا به 

آنها اجاره دهد و یا اقدام به عقد اجاره به شرط تملیک بنماید و یا سهام 

شرکتها و موسسات دولتی و وابسته دولت و بانکها و مصادره و ملی شده را به 

تعاونیها منتقل نماید. 

تبصره 2 - بانکها موظف اند جهت سرمایه گذاری و یا افزایش سرمایه 

تعاونیها و یا تقویت آنها وام و سایر تسهیلات اعطایی را در اختیار آنان 

قرار دهند و می توانند قرارداد نمایند که سرمایه هایی که از محل وام و سایر 

تسهیلات اعطایی تامین می شود به عنوان ضمانت و یا وثیقه و یا رهن در نزد 

بانک باشد و یا در صورتی که تعاونی قادر به بازپرداخت وام نباشد بانک 

مطالبات خود را از طریق فروش اموال تعاونی تسویه نماید که در خرید آن 

گونه اموال تعاونیهای دیگر اولویت دارند. 

فصل چهارم - حساب سود و زیان و تقسیم سود و سایر مقررات مالی 

ماده 25 - سود خالص شرکتها و اتحادیه های تعاونی در هر سال مالی به 

ترتیب زیر تقسیم می شود: 

1 - از حداقل پنج درصد (5%) به بالا با تصویب مجمع عمومی به عنوان 

ذخیره تعاونی به حساب ذخیره قانونی منظور می شود. 

تبصره 1 - ذخیره قانونی تا زمانی که مبلغ کل ذخیره حاصل از درآمدهای 

مذکور به میزان یک چهارم معدل سرمایه سه سال اخیر شرکت نرسیده باشد 

الزامی است . 

تبصره 2 - تعاونیها می توانند تا حداکثر یک دوم ذخیره قانونی را جهت 

افزایش سرمایه خود بکار ببرند. 

2 - حداکثر پنج درصد از سود خالص به عنوان اندوخته احتیاطی به 

پیشنهاد هیات مدیره و تصویب مجمع عمومی به حساب مربوط منظور می گردد و 

نحوه مصرف آن با تصویب مجمع عمومی است . 

3 - چهار درصد از سود خالص به عنوان حق تعاون و آموزش به صندوق تعاون 

واریز می گردد. 

4 - درصدی از سود جهت پاداش به اعضا، کارکنان ، مدیران و بازرسان به 

پیشنهاد هیات مدیره و تصویب مجمع عمومی تخصیص داده می شود. 

5 - پس از کسر وجوه فوق باقیمانده سود خالص به ترتیبی که در اساسنامه 

و شرایط ضمن عقد پذیرفته می شود تقسیم می گردد. 

فصل پنجم - تعاونیهای تولید و توزیع 

ماده 26 - تعاونیهای تولید شامل تعاونی هایی است که در امور مربوط به 

کشاورزی ، دامداری ، دامپروری ، پرورش و صید ماهی ، شیلات ، صنعت ، معدن ، عمران 

شهری و روستایی و عشایری و نظایر اینها فعالیت می نمایند. 

تبصره - تعاونیهای تولید در کلیه اولویتها و حمایتهای مربوط به 

تعاونیها حق تقدم دارند. 

ماده 27 - تعاونیهای توزیع عبارتند از تعاونیهایی که نیاز مشاغل 

تولیدی و یا مصرف کنندگان عضو خود را در چهارچوب مصالح عمومی و به منظور 

کاهش هزینه ها و قیمتها تامین می نمایند. 

تبصره - تعاونیهای توزیع مربوط به تامین کالا و مسکن و سایر 

نیازمندیهای روستائیان و عشایر و کارگران و کارمندان از نظر گرفتن سهمیه 

کالا و حمایت های دولتی و بانکی و سایر حمایت های مربوط به امور تهیه و 

توزیع اولویت دارند. 

ماده 28 - شرکتها و موسسات دولتی و وابسته به دولت و تعاونیها موظف اند 

در معاملات خود به تعاونیها اولویت دهند. 

تبصره - تعاونیهای موضوع این قانون با رعایت قوانین و مقررات 

می توانند به امر صادرات و واردات در موضوع فعالیت خود بپردازند. 

فصل ششم - ارکان تعاونیها 

ماده 29 - شرکتهای تعاونی برای اداره امور خود دارای ارکان زیر 

می باشند: 

1 - مجمع عمومی . 

2 - هیات مدیره . 

3 - بازرسی . 

بخش اول - مجمع عمومی 

ماده 30 - مجمع عمومی که بر اساس این قانون بالاترین مجمع اتخاذ تصمیم 

و نظارت در امور شرکتهای تعاونی می باشد، از اجتماع اعضای تعاونی یا 

نمایندگان تام الاختیار به صورت عادی و فوق العاده تشکیل می شود و هر عضو 

بدون در نظر گرفتن میزان سهم فقط دارای یک رای است . 

تبصره 1 - در شرکت های تعاونی هر یک از دستگاهها و شرکتهای دولتی ، 

بانکها، شوراهای اسلامی کشوری و سازمانهای عمومی که در تعاونی مشارکت یا 

سرمایه گذاری کرده اند می توانند نماینده ای برای نظارت و بازرسی در تعاونی و 

شرکت در جلسات مجمع عمومی و هیات مدیره به عنوان ناظر داشته باشند. 

تبصره 2 - انحلال ، ادغام یا تغییر موادی از اساسنامه تعاونی که مغایر 

شروط و قراردادهای منعقده با منابع تامین کننده اعتبار و کمک مالی و 

امکانات مختلف و سرمایه گذاری و مشارکت باشد موکول به موافقت مراجع مذکور 

خواهد بود. 

ماده 31 - مجمع موسس عبارت است از عده ای از افراد واجد شرایط عضویت در 

تعاونی مربوط که اقدام به تاسیس تعاونی می نمایند. 

ماده 32 - وظایف مجمع موسس عبارت است از: 

1 - تهیه و پیشنهاد اساسنامه طبق قانون و مقررات . 

2 - دعوت به عضویت افراد واجد شرایط. 

3 - تشکیل اولین مجمع عمومی جهت تصویب و ثبت اساسنامه و تعیین هیات 

مدیره و سایر وظائف مجمع عمومی . 

تبصره 1 - پس از تشکیل اولین جلسه رسمی مجمع عمومی و تعیین هیات 

مدیره وظایف هیات موسس خاتمه می یابد. 

تبصره 2 - اعضایی که با مصوبه اولین جلسه مجمع عمومی عادی در مورد 

اساسنامه موافقت نداشته باشند می توانند در همان جلسه تقاضای عضویت خود را 

پس بگیرند. 

تبصره 3 - تصویب اساسنامه تعاونی با حداقل دو سوم اعضا اولین مجمع 

عمومی عادی می باشد. 

ماده 33 - مجمع عمومی عادی حداقل سالی یک بار پس از پایان سال مالی 

جهت انجام وظایف قانونی خود تشکیل می شود. 

ماده 34 - وظایف و اختیارات مجمع عمومی عادی به شرح زیر است : 

1 - انتخاب هیات مدیره و بازرس یا بازرسان برای مدت دو سال . 

2 - رسیدگی و اتخاذ تصمیمی درباره ترازنامه و حساب سود و زیان و سایر 

گزارشهای مالی هیات مدیره . 

3 - تعیین خط مشی و برنامه تعاونی و تصویب بودجه جاری و سرمایه گذاری 

و اعتبارات و وامهای درخواستی و سایر عملیات مالی به پیشنهاد هیات مدیره . 

4 - اتخاذ تصمیم نسبت به افزایش و یا کاهش سرمایه در حدود قوانین و 

مقررات . 

5 - اخذ تصمیم نسبت به ذخایر و پرداخت سود و مازاد درآمد و تقسیم آن 

طبق اساسنامه . 

6 - تصویب مقررات و دستورالعملهای داخلی تعاونی . 

7 - سایر وظایفی که قوانین و مقررات بر عهده مجمع عمومی قرار می دهد. 

ماده 35 - مجمع عمومی فوق العاده به منظور تغییر مواد در اساسنامه (در 

حدود این قانون )، تصمیم گیری نسبت به عزل یا قبول استعفای هیات مدیره و 

انحلال یا ادغام تعاونی تشکیل می گردد. 

تبصره 1 - مجمع عمومی فوق العاده بنا به تقاضای کتبی حداقل یک سوم 

اعضا تعاونی و یا اکثریت مطلق اعضا هیات مدیره و یا بازرس یا بازرسان با 

حضور حداقل دو سوم اعضا کل مجمع تشکیل می شود. در تعاونیهای دارای بیش از 

پانصد نفر عضو در صورتی که بار اول با دو سوم اعضا تشکیل نشود، بار دوم 

با نصف به علاوه یک رسمیت خواهد داشت . 

تبصره 2 - در صورتی که هیات مدیره ظرف مدت حداکثر یک ماه نسبت به 

تشکیل مجمع عمومی فوق العاده اقدام ننماید، وزارت تعاون نسبت به تشکیل 

مجمع عمومی اقدام می نماید. 

بخش دوم - هیات مدیره 

ماده 36 - اداره امور تعاونی طبق اساسنامه بر عهده هیات مدیره ای مرکب 

از حداقل 3 نفر و حداکثر 7 نفر عضو اصلی و تا یک سوم اعضا اصلی ، اعضا 

علی البدل می باشند ولی برای تعاونیهای بزرگ در مقابل افزایش هر چهارصد نفر 

یک نفر می تواند به اعضا اصلی هیات مدیره و یک نفر به اعضا علی البدل 

بیفزاید مشروط بر آنکه تعداد از پانزده نفر بیشتر نشود که برای مدت دو 

سال و با رای مخفی انتخاب می شوند. اخذ رای برای انتخاب اعضا اصلی و 

علی البدل در یک نوبت به عمل می آید و حائزین اکثریت بعد از اعضا اصلی به 

ترتیب اعضا علی البدل شناخته می شوند و انتخاب مجدد هر یک از اعضا اصلی و 

علی البدل بلامانع است . 

تبصره 1 - انتخاب اعضا هیات مدیره و علی البدل با اکثریت مطلق آرا 

مجمع عمومی بوده و در صورتی که در دوره اول رای گیری تمام یا بعضی از 

داوطلبان حائز اکثریت مطلق نگردند بلافاصله از بین دارندگان بیشترین آرا 

به تعداد دو برابر مورد نیاز برای تکمیل هیات مدیره و علی البدل با اکثریت 

نسبی رای گیری به عمل می آید. 

تبصره 2 - هیات مدیره در اولین جلسه از میان خود یک نفر را به عنوان 

رئیس هیات مدیره و یک نفر را به عنوان نایب رئیس و یک یا دو نفر را به 

عنوان منشی انتخاب می کند. 

تبصره 3 - در صورت استعفا، فوت ، ممنوعیت قانونی و یا غیبت غیر موجه 

مکرر (به نحوی که در اساسنامه تعیین می شود) اعضا هیات مدیره ، یکی از اعضا 

علی البدل به ترتیب آرا بیشتر برای بقیه مدت مقرر به جانشینی وی در جلسات 

هیات مدیره شرکت می نماید. 

تبصره 4 - خدمات اعضا هیات مدیره در ازا عضویت در هیات مدیره شرکتهای 

تعاونی بلاعوض است ولی هزینه اجرای ماموریتهایی که از طرف تعاونی در حدود 

بودجه مصوب مجمع عمومی به آنان ارجاع می شود قابل پرداخت است و مجمع 

می تواند مبلغی از سود خالص را به عنوان پاداش به آنان بپردازد. 

ماده 37 - وظایف و اختیارات هیات مدیره به شرح زیر می باشد: 

1 - دعوت مجمع عمومی (عادی -فوق العاده ). 

2 - اجرای اساسنامه و تصمیمات مجمع عمومی و سایر مقررات مربوط. 

3 - نصب و عزل و قبول استعفای مدیر عامل و نظارت بر عملیات وی و 

پیشنهاد میزان حقوق مدیر عامل به مجمع عمومی . 

4 - قبول درخواست عضویت و اخذ تصمیم نسبت به انتقال سهم اعضا به 

یکدیگر و دریافت استعفای هر یک از اعضا هیات مدیره . 

5 - نظارت بر مخارج جاری تعاونی و رسیدگی به حسابها و ارائه به بازرس 

یا بازرسان و تسلیم به موقع گزارش مالی و ترازنامه تعاونی به مجمع عمومی . 

6 - تهیه و تنظیم طرحها و برنامه ها و بودجه و سایر پیشنهادات و ارائه 

آن به مجمع عمومی جهت اتخاذ تصمیم . 

7 - تعیین نماینده از بین اعضای تعاونی برای حضور در جلسات مجامع 

عمومی شرکتها و اتحادیه هایی که تعاونی در آنها مشارکت دارد. 

8 - تهیه و تنظیم دستورالعملهای داخلی تعاونی و تقدیم آن به مجمع 

عمومی برای تصویب . 

9 - تعیین نماینده و یا وکیل در دادگاهها و مراجع قانونی و سایر 

سازمانها با حق توکیل . 

10 - تعیین و معرفی صاحبان امضای مجاز (یک یا دو نفر از اعضا هیات 

مدیره باتفاق مدیر عامل ) برای قراردادها و اسناد تعهدآور تعاونی . 

تبصره - هیات مدیره وظایف خود را به صورت جمعی انجام می دهد و هیچ یک 

از اعضای هیات مدیره حق ندارد از اختیارات هیات ، منفردا استفاده کند مگر 

در موارد خاص که وکالت یا نمایندگی کتبی از طرف هیات مدیره داشته باشد. 

هیات مدیره می تواند قسمتی از اختیارات خود را با اکثریت سه چهارم آرا به 

مدیر عامل تفویض نماید. 

ماده 38 - هیات مدیره و مدیر عامل و بازرسان علاوه بر داشتن شرایط عضو 

باید واجد شرایط زیر باشند: 

1 - اطلاعات یا تجربه برای انجام وظایف متناسب با آن تعاونی . 

2 - ایمان و تعهد و التزام عملی به اسلام (در تعاونیهای متشکل از 

اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی تعهد عملی به دین خود). 

3 - عدم سو سابق مالی و یا محکومیت در دادگاههای اجرای اصل 49 قانون 

اساسی . 

4 - عدم عضویت در گروههای محارب و عدم ارتکاب جرائم بر ضد امنیت و 

جعل اسناد. 

5 - عدم اشتهار به فساد اخلاقی و مالی . 

تبصره - در مواردی که مدیر عامل از خارج انتخاب می شود داشتن شرایط 

بندهای 4 و 5 ماده 9 الزامی نیست . 

ماده 39 - هیات مدیره مکلف است بلافاصله بعد از انتخاب جهت مدیریت 

عملیات تعاونی و اجرای تصمیمات مجمع عمومی و هیات مدیره فرد واجد شرایطی 

را از بین اعضای تعاونی و یا از خارج تعاونی برای مدت دو سال به عنوان 

مدیر عامل آن تعاونی انتخاب کند که زیر نظر هیات مدیره انجام وظیفه 

نماید. وظایف و اختیارات و حقوق و مزایای مدیر عامل طبق آیین نامه ای خواهد 

بود که به پیشنهاد هیات مدیره به تصویب مجمع عمومی خواهد رسید. 

بخش سوم - بازرسی 

ماده 40 - مجمع عمومی عادی بازرس یا بازرسانی را برای مدت دو سال مالی 

انتخاب می کند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است . 

تبصره 1 - در صورت فوت یا ممنوعیت قانونی و یا استعفای بازرس یا 

بازرسان اصلی ، هیات مدیره مکلف است ظرف ده روز بازرس یا بازرسان علی البدل 

را به ترتیب اولویت آرا برای بقیه مدت دعوت نماید. 

تبصره 2 - حق الزحمه و پاداش بازرس یا بازرسان با تصویب مجمع عمومی 

تعیین می گردد. 

ماده 41 - وظایف بازرس یا بازرسان تعاونی به شرح زیر است : 

1 - نظارت مستمر بر انطباق نحوه اداره امور تعاونی و عملیات و معاملات 

انجام شده با اساسنامه و قوانین و مقررات و دستورالعملهای مربوطه . 

2 - رسیدگی به حسابها، دفاتر، اسناد، صورتهای مالی از قبیل ترازنامه 

و حسابهای عملکرد و سود و زیان ، بودجه پیشنهادی و گزارشات هیات مدیره به 

مجمع عمومی . 

3 - رسیدگی به شکایات اعضا و ارائه گزارش به مجمع عمومی و مراجع 

ذیربط. 

4 - تذکر کتبی تخلفات موجود در نحوه اداره امور تعاونی به هیات مدیره 

و مدیر عامل و تقاضای رفع نقص . 

تبصره - بازرس یا بازرسان حق دخالت مستقیم در اداره امور تعاونی را 

نداشته ولی می توانند بدون حق رای در جلسات هیات مدیره شرکت کنند و نظرات 

خود را نسبت به مسائل جاری تعاونی اظهار دارند. 

ماده 42 - در صورتی که بازرس یا بازرسان تشخیص دهند که هیات مدیره و 

یا مدیر عامل در انجام وظایف محوله مرتکب تخلفاتی گردیده است و به تذکرات 

آنان ترتیب اثر نمی دهند باید موضوع را به مجمع عمومی برای رسیدگی و اتخاذ 

تصمیم لازم گزارش دهند. 

فصل هفتم - اتحادیه تعاونی 

ماده 43 - اتحادیه های تعاونی با عضویت شرکتها و تعاونی هایی که موضوع 

فعالیت آنها واحد است برای تامین تمام و یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل 

می گردد: 

1 - ارائه خدمات آموزشی و فرهنگی و تبلیغاتی مربوط به امور تعاون به 

تعاونیهای عضو و بالا بردن سطح علمی و فنی و تخصصی و اطلاعات مورد نیاز 

اعضا آنها و گسترش تعلیمات تعاونی . 

2 - ارائه خدمات تحقیقاتی و مطالعاتی پیرامون موضوعات مورد نیاز 

تعاونی های عضو و کمک به جمع آوری آمار و اطلاعات و گزارشات اقتصادی و 

اجتماعی به آنان و وزارت تعاون . 

3 - کمک به سازماندهی و حسن اداره امور و هماهنگی و حفاظت و توسعه 

تعاونیهای موضوع فعالیت خود. 

4 - کمک به برقراری ارتباط و همکاری متقابل بین تعاونیها و بین آنها 

و مردم و دولت و سایر ارتباطات داخلی و خارجی . 

5 - ارائه خدمات اداری ، مالی ، حسابداری ، حسابرسی ، بازرسی ، تجاری ، 

اعتباری ، تشکیل صندوقهای قرض الحسنه و سایر فعالیتهای اقتصادی مورد نیاز 

تعاونی های عضو. 

6 - تامین نیازهای مشترک و بازاریابی و خرید و و فروش و صادرات و 

واردات تعاونیهای عضو. 

7 - ارائه خدمات فنی ، تخصصی ، حقوقی ، قبول وکالت اعضا در کلیه امور 

مورد نیاز آنان ، خدمات مشاوره ای و راهنمایی و سایر تسهیلات مورد نیاز 

تعاونی ها. 

8 - نظارت بر التزام تعاونیهای موضوع فعالیت خود به رعایت قوانین و 

مقررات مربوط و معرفی متخلفین به مراجع قانونی ذیربط. 

9 - حل اختلاف و داوری در محدوده امور مربوط به تعاونیها به صورت 

کدخدامنشی و صلح اعضا تعاونیها. 

تبصره 1 - عضویت در اتحادیه تعاونی اختیاری است و تعاونیهایی که عضو 

اتحادیه نباشند از حقوق قانونی محروم نخواهند بود. 

تبصره 2 - برای هر موضوع فعالیت تعاونی در هر شهرستان فقط یک اتحادیه 

تشکیل می گردد. 

ماده 44 - سرمایه اتحادیه های تعاونی از محل پرداخت سهم تعاونی های عضو 

(به تناسب تعداد اعضا تعاونی و میزان استفاده از خدمات اتحادیه ) تامین 

می شود و افزایش سرمایه اتحادیه از طریق افزایش سهم آنان و پرداخت حق 

عضویت و سایر دریافتها تامین می گردد و هر گونه تصمیم درباره سرمایه یا 

افزایش یا کاهش آن با تصویب دو سوم اعضای مجمع عمومی اتحادیه خواهد بود. 

ماده 45 - هر اتحادیه تعاونی دارای ارکان زیر است : 

1 - مجمع عمومی 

2 - هیات مدیره 

3 - هیات بازرسی 

ماده 46 - مجمع عمومی اتحادیه های تعاونی از نمایندگان تعاونی های عضو 

تشکیل می شود و هر تعاونی دارای یک رای می باشد. سایر مقررات مربوط به مجمع 

عمومی به همان ترتیبی است که در بخش اول فصل ششم آمده است . 

ماده 47 - اعضا هیات مدیره اتحادیه های تعاونی به پیشنهاد تعاونیهای 

عضو و تصویب مجمع عمومی انتخاب می شوند و بهرحال از هر تعاونی بیش از یک 

نفر عضو در هیات مدیره نخواهد بود. 

ماده 48 - اعضای هیات مدیره برای یک سال انتخاب می شوند و انتخاب مجدد 

آنان تا سه دوره بلامانع است . سایر وظایف و اختیارات و مقررات مربوط به 

هیات مدیره مذکور در فصل ششم در مورد هیات مدیره اتحادیه نیز مجری خواهد 

بود. 

ماده 49 - مدیر عامل با تصویب اکثریت دو سوم اعضای هیات مدیره برای 

مدت یک سال انتخاب می گردد و انتخاب مجدد وی بلامانع است . مدیر عامل کلیه 

اختیارات اجرایی اتحادیه را طبق اساسنامه در اجرای قوانین و مقررات مربوط 

و مصوبات مجمع عمومی و هیات مدیره و اداره امور اتحادیه تعاونی و سایر 

وظایف و اختیاراتی که به عهده ارکان اتحادیه تعاونی نباشد، دارا است . 

ماده 50 - هیات بازرسی مامور حسابرسی و بازرسی اتحادیه تعاونی است . 

اعضای این هیات به وسیله تعاونیهای عضو تعیین می گردند. گزارشات هیات 

بازرسی باید به تصویب اکثریت مطلق اعضای هیات برسد. وظایف و اختیارات و 

سایر مقررات مربوط به بخش سوم فصل ششم در مورد هیات بازرسی نیز مجری است . 

تبصره - هیات بازرسی اتحادیه ها می توانند بنا به تقاضای مجمع عمومی 

تعاونیهای عضو و تصویب مجمع عمومی اتحادیه وظایف بازرسی تعاونیهای عضو را 

نیز انجام دهد. 

فصل هشتم - تشکیل و ثبت تعاونیها 

ماده 51 - شرکتها و اتحادیه های تعاونی با رعایت این قانون پس از تهیه 

طرح و تصویب آن به کیفیتی که در آیین نامه اجرایی مشخص خواهد شد باید 

مدارک زیر را برای تشکیل و ثبت ارائه دهند: 

1 - صورتجلسه تشکیل مجمع موسس و اولین مجمع عمومی و اسامی اعضا و 

هیات مدیره منتخب و بازرسان . 

2 - اساسنامه مصوب مجمع عمومی . 

3 - درخواست کتبی ثبت . 

4 - طرح پیشنهادی و ارائه مجوز وزارت تعاون . 

5 - رسید پرداخت مقدر لازم التادیه سرمایه . 

6 - مدارک دعوت موضوع بند 2 ماده 32. 

تبصره - اولین هیات مدیره پس از اعلام قبولی مکلفند با انجام تشریفات 

مقرر نسبت به ثبت تعاونی اقدام نمایند. 

ماده 52 - اداره ثبت شرکتها موظف است پس از دریافت اسناد و مدارک لازم 

اقدام به ثبت تعاونیها نماید. 

فصل نهم - ادغام ، انحلال و تصفیه 

بخش اول - ادغام 

ماده 53 - شرکتهای تعاونی می توانند در صورت تصویب مجامع عمومی 

فوق العاده و طبق مقررات آیین نامه اجرایی این قانون با یکدیگر ادغام شوند. 

تبصره - صورتجلسات مجامع عمومی فوق العاده تعاونیهای ادغام شده منظم 

به مدارک مربوط باید حداکثر ظرف مدت دو هفته برای ثبت به اداره ثبت 

شرکتها تسلیم شده و خلاصه تصمیمات به اطلاع کلیه اعضا و بستانکاران برسد. 

بخش دوم انحلال و تصفیه 

ماده 54 - شرکتها و اتحادیه های تعاونی در موارد زیر منحل می شوند: 

1 - تصمیم مجمع عمومی فوق العاده . 

2 - کاهش تعداد اعضا از حد نصاب مقرر در صورتی که حداکثر ظرف مدت 3 

ماه تعداد اعضا به نصاب مقرر نرسیده باشد. 

3 - انقضای مدت تعیین شده در اساسنامه مربوط در صورتی که در 

اساسنامه مدت تعیین شده باشد و مجمع عمومی مدت را تمدید نکرده باشد. 

4 - توقف فعالیت بیش از یک سال بدون عذر موجه . 

5 - عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط پس از 3 بار اخطار کتبی در سال 

به وسیله وزارت تعاون بر طبق آیین نامه مربوط. 

6 - ورشکستگی طبق قوانین مربوط. 

تبصره 1 - پس از اعلام انحلال و ثبت بلافاصله آن در اداره ثبت محل ، 

تصفیه طبق قانون تجارت صورت می گیرد. 

تبصره 2 - در بندهای دوم و چهارم و پنجم وزارت تعاون بلافاصله طبق 

آیین نامه مربوط انحلال تعاونی را به اداره ثبت محل اعلام می نماید. 

تبصره 3 - اعلام نظر وزارت تعاون در مورد بندهای 4 و 5 در دادگاه صالح 

قابل شکایت و رسیدگی می باشد. 

تبصره 4 - کلیه امتیازات و اموالی که از منابع عمومی دولتی و بانکها 

در اختیار تعاونی قرار گرفته با انحلال آن باید مسترد شود. مسئولیت اعضا 

هر تعاونی در این مورد تضامنی است . 

ماده 55 - در صورتی که مجمع عمومی فوق العاده یا وزارت تعاون رای به 

انحلال تعاونی بدهد، ظرف یک ماه سه نفر جهت تصفیه امور تعاون انتخاب و به 

اداره ثبت محل معرفی خواهند شد تا بر طبق قانون و آیین نامه مربوط نسبت به 

تصفیه امور تعاونی اقدام نمایند. 

ماده 56 - در صورتی که هر تعاونی منحل گردد، قبل از انحلال باید به 

تعهداتی که در برابر اخذ سرمایه و اموال و امتیازات از منابع عمومی و 

دولتی و بانکها و شهرداری سپرده است عمل نماید. 

فصل دهم - اتاق تعاون 

ماده 57 - اتحادیه ها و شرکتهای تعاونی می توانند در صورت ضرورت با 

نظارت وزارت تعاون ، اتاق تعاون مرکزی را در تهران و شعب آن را در استانها 

و شهرستانها جهت تامین مقاصد زیر را تشکیل دهند: 

1 - انجام وظایف و اختیارات اتاق بازرگانی و صنایع و معادن در ارتباط 

با بخش تعاون . 

2 - انجام اموری که از طرف وزارت تعاون بدان محول می گردد، طبق 

آیین نامه . 

3 - حل اختلاف و داوری در محدوده امور مربوط به تعاونیها به صورت 

کدخدامنشی و صلح مابین اعضا و اتحادیه ها و بین تعاونیها و اتحادیه ها. 

تبصره - هر اتاق تعاون دارای شخصیت حقوقی و مستقل می باشد و از لحاظ 

مالی و اداری و هزینه ها به دولت وابسته نمی باشد. 

ماده 58 - ارکان هر اتاق تعاون عبارت است از: 

1 - مجمع نمایندگان . 

2 - هیات مدیره . 

3 - هیات بازرسی . 

ماده 59 - مجمع نمایندگان عبارت است از نمایندگان اتحادیه ها به معرفی 

مجمع عمومی اتحادیه ها و در صورتی که تعاونیهایی فاقد اتحادیه باشند، 

نماینده ای به معرفی آن تعاونیها، که برای مدت سه سال انتخاب می گردند و 

وظایف آن عبارت است از: 

الف - بررسی پیشنهادات مربوط به اساسنامه و آیین نامه های داخلی و 

تایید آن جهت تصویب نهایی وزیر تعاون . 

ب - تعیین هیات مدیره . 

ج - تصویب برنامه و بودجه سالانه به پیشنهاد هیات مدیره . 

د - تعیین دو نفر بازرس جهت عضویت در هیات بازرسی . 

ه - رسیدگی و اتخاذ تصمیم در مورد ترازنامه و سایر گزارشهای هیات 

مدیره پس از اظهار نظر هیات بازرسی . 

ماده 60 - هیات مدیره اطاقهای تعاون متشکل از 5 نفر از میان اعضا 

تعاونی ها می باشند که حتی الامکان از مدیران تعاونیهای کشاورزی و روستایی و 

عشایری ، صنعتی ، معدنی ، عمران شهری و روستایی ، توزیع خواهند بود و برای 

مدت سه سال از طرف مجمع عمومی نمایندگان انتخاب می شوند. 

ماده 61 - وظایف هیات مدیره عبارت است از: 

1 - فعالیت لازم جهت تامین مقاصد اطاق تعاون بر طبق اساسنامه و 

آیین نامه های مربوط. 

2 - اداره کلیه امور مربوط به اتاق تعاون و انجام کلیه مکاتبات و 

ارتباطات و عملیات مالی مورد نیاز اطاق طبق آیین نامه های داخلی آن . 

3 - اجرای تصمیمات مجمع نمایندگان . 

4 - ارائه گزارشها و پیشنهادهای لازم به مجمع نمایندگان . 

ماده 62 - هیات مدیره اطاق تعاون هر استان موظف به ایجاد ارتباط و 

هماهنگی و همکاری بین اطاقهای شهرستانهای مربوط به خود است و آنها نیز 

موظف به همکاری هستند. همچنین هیات مدیره اتاق تعاون مرکزی جمهوری اسلامی 

ایران موظف به ایجاد ارتباط و هماهنگی و همکاری بین اتاقهای استانها 

می باشد و آنها نیز موظف به همکاری هستند. 

ماده 63 - هیات بازرسی متشکل از سه عضو می باشد که دو نفر آنها به 

وسیله مجمع عمومی نمایندگان و یک نفر دیگر به وسیله وزارت تعاون تعیین 

می گردند و وظایف آنها عبارت است از: 

الف - نظارت و بازرسی مستمر از نظر رعایت اساسنامه و آیین نامه های 

اطاق تعاون و قوانین و مقررات مربوط. 

ب - رسیدگی به حسابها، دفاتر، اسناد، صورتهای مالی از قبیل ترازنامه 

و عملکرد مالی و گزارش به مجمع نمایندگان و وزارت تعاون . 

ج - بررسی شکایات و تخلفات مربوط به اطاق تعاون و گزارش به مراجع 

ذیربط. 

د - ارائه گزارشهای سالانه و نوبتی به مجمع نمایندگان و وزارت تعاون 

از نظر وضعیت فعالیتهای اطاق تعاون و رعایت قوانین و مقررات و اظهار نظر 

در مورد گزارشهای هیات مدیره . 

تبصره - هیات مدیره مکلف است اسناد و مدارک مورد درخواست هیات بازرسی 

را در اختیار آنان قرار دهد. 

ماده 64 - منابع مالی اطاقهای تعاون عبارت است از: 

1 - دریافت حق عضویت در اطاق تعاون از اعضا. 

2 - دریافت کمکهای دولتی و مردمی و شوراها و هدایا. 

3 - دریافت حق مشاوره ، کارشناسی ، داوری در محدوده امور مربوط به 

تعاونیها به صورت کدخدامنشی و سایر خدماتی که در اختیار تعاونیها و 

اتحادیه ها قرار می دهد. 

فصل یازدهم - وزارت تعاون 

ماده 65 - به منظور اعمال نظارت دولت در اجرای قوانین و مقررات مربوط 

به بخش تعاونی و حمایت و پشتیبانی از این بخش ، وزارت تعاون تشکیل می گردد. 

تبصره 1 - سازمانهای تعاون روستایی ، مرکزی تعاون کشور، مرکزی 

تعاونیهای معدنی ، مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی و سایر دفاتر، 

سازمانها و اداراتی که در رابطه با بخش تعاونی در وزارتخانه ها و 

سازمانهای مختلف فعالیت می نمایند منحل شده و کلیه وظایف ، اختیارات ، 

اموال ، داراییها، اعتبارات ، بودجه ، پرسنل و سایر امکاناتی که در اختیار 

دارند به وزارت تعاون منتقل می شود و این وزارت با استفاده از بودجه و 

امکانات موجود آنها تشکیل می گردد. 

تشکیلات و پستهای سازمانی وزارت تعاون که از تعداد پستهای دستگاههای منحله 

تجاوز نخواهد کرد به پیشنهاد وزیر تعاون و تایید سازمان امور اداری و 

استخدامی کشور ظرف مدت شش ماه ( که در این مدت تشکیلات منحله کماکان به 

وظایف خود عمل می کنند) تعیین خواهد شد. 

تبصره 2 - صندوق تعاون جهت فعالیتهای اعتباری بخش تعاونی با کلیه 

داراییها و تعهدات خود از وزارت کار و امور اجتماعی منتزع و به وزارت 

تعاون الحاق و وظایف و اختیارات مجمع عمومی آن به وزیر تعاون منتقل 

می گردد. 

تغییر در اساسنامه آن به پیشنهاد وزیر تعاون و تصویب هیات وزیران خواهد 

بود. 

ماده 66 - وظایف و اختیارات وزارت تعاون عبارت است از: 

1 - اجرای آن قسمت از قانون و مقررات در رابطه با بخش تعاونی که 

مربوط به دولت می شود و نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات بخش تعاونی . 

2 - تهیه لوایح قانونی و آیین نامه های این قانون و اساسنامه ها و 

آیین نامه های تعاونیها مطابق این قانون . 

3 - جلب و هماهنگی حمایتها و کمکها و تسهیلات و امکانات دولتی و عمومی 

جهت بخش تعاونی با همکاری دستگاههای اجرایی ذیربط. 

4 - تشویق و کمک و همکاری در تاسیس و گسترش تعاونیها با جلب همکاری و 

مشارکت عموم مردم و شوراهای اسلامی کشوری . 

5 - ایجاد زمینه های همکاری و هماهنگی و تعاون بین تعاونیها و همچنین 

بین اتحادیه های تعاونی یا بین بخش تعاونی و سایر بخشهای اقتصادی . 

6 - کمک به فعالیتهای تبلیغاتی ، آموزشی ، فرهنگی ، فنی ، علمی ، تحقیقاتی 

و صنعتی لازم برای بخش تعاونی با همکاری اتحادیه های تعاونی . 

7 - کمک به شرکت ها، اتحادیه های تعاونی در ارائه خدمات حقوقی ، مالی ، 

حسابداری و حسابرسی و دیگر خدمات مورد نیاز. 

8 - شرکت در مجامع بین المللی تعاون به عنوان نماینده دولت جمهوری 

اسلامی ایران . 

9 - انجام معاملات لازم و ارائه خدمات مورد نیاز بخش تعاونی . 

10 - اجرای برنامه های ترویج و آموزش تعاون برای تفهیم و تعمیم روشها 

و برنامه های مختلف تعاونی و انتشار کتب و نشریات مورد لزوم تعاونی . 

11 - راهنمایی مسئولان تعاونیها در امور حقوقی ، مالی ، اداری و هدایت 

آنها در جهت استفاده از روشها و سیستمهای بهتر. 

12 - انجام تحقیقات آماری و اطلاعاتی و مطالعه درباره فعالیت تعاونیها 

در زمینه شناخت نارساییها و نیازهای آنها و همچنین تواناییها و امکانات 

آنها به منظور استفاده در برنامه ریزیهای مربوط. 

13 - ایجاد هماهنگی در اعمال کمکهای فنی و اداری و مالی و غیره توسط 

دستگاههای ذیربط در موارد لازم به منظور اداره صحیح تعاونیها. 

14 - ایجاد تسهیلات لازم جهت توسعه فعالیت تعاونیها در امور تولیدی . 

15 - فراهم آوردن موجبات صدور تولیدات تعاونیها. 

16 - تهیه و تنظیم طرحهای اساسی به منظور فراهم آوردن موجبات تحقق 

اهداف مندرج در اصول 43 و 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران . 

17 - حسابرسی از تعاونیها در صورت تقاضا و شکایتهای اعضا در حدود 

امکانات . 

18 - جلوگیری از فعالیت اشخاص حقیقی یا حقوقی که به هر نحو از نام یا 

عنوان تعاونی سو استفاده می کنند. 

19 - فراهم آوردن تسهیلات لازم در جهت دستیابی تعاونیها به مواد اولیه 

و وسایل و کالاهای مورد نیاز. 

20 - سیاستگذاری ، تعیین خط مشی و برنامه ریزی در حدود مقررات و 

اختیارات برای توسعه و رشد بخش تعاون . 

21 - فراهم آوردن تسهیلات لازم برای تهیه طرح ، ایجاد، توسعه ، بازسازی ، 

نوسازی واحدهای تعاونی و نظارت بر امور آنها. 

22 - تامین شرایط و فراهم آوردن امکانات برای سرمایه گذاری بخش تعاونی 

جهت ایجاد تعاونیها با اولویت تعاونیهای تولید. 

23 - تنظیم برنامه و تعیین نحوه کمکهای اعتباری در حدود مقررات و 

اختیارات از طریق بانکها و موسسات اعتباری و کمکهای دولتی به تعاونیها. 

تبصره - شورای پول و اعتبار موظف است همه ساله بر اساس درخواست وزارت 

تعاون با رعایت سیاستهای پولی و مالی دولت نسبت به اعطای وام و کمکهای 

لازم به تعاونیها اقدام نماید. 

24 - مشارکت ، ایجاد، توسعه و بهره برداری و سرمایه گذاری در تعاونیها و 

نیز انتقال یا واگذاری و فروش سهام دولت در واحدهای تولیدی و توزیعی به 

بخش تعاونی ضمن رعایت مفاد تبصره ماده 17 این قانون . 

25 - عضویت در شورای اقتصاد، شورای عالی صنایع ، شورای پول و اعتبار، 

مجمع عمومی بانکها، شورای عالی معادن و کمیسیونهای مربوط به صادرات و 

واردات کشور و سایر مجامع با نظر هیات دولت . 

26 - مشارکت در تهیه و تدوین مقررات صادرات و واردات کشور. 

27 - همکاری با موسسات علمی ، فنی و اقتصادی بین المللی و قبول عضویت و 

شرکت در سازمانها، شوراها و مجامع بین المللی مربوط به امور تعاونی . 

28 - صدور مجوز موضوع بند 4 ماده 51. 

29 - سلب مزایا از تعاونیهایی که بر خلاف قانون و مقررات بخش تعاونی 

عمل نموده و یا بر خلاف اساسنامه مصوب اقداماتی کرده باشند. 

ماده 67 - آیین نامه اجرایی این قانون ظرف مدت شش ماه توسط وزارت تعاون 

تهیه و به تصویب هیات دولت خواهد رسید. 

ماده 68 - به منظور نظارت بر انتخابات شرکتها و اتحادیه های تعاونی و 

اتاق تعاون انجمنی متشکل از نمایندگان وزارتخانه های تعاون و کشور و قوه 

قضائیه و دو نفر از اتاق تعاون (در صورت موجود بودن اتاق ) به ریاست 

نماینده وزارت تعاون تشکیل می گردد. 

تبصره - آیین نامه اجرایی این ماده به پیشنهاد وزارت تعاون به تصویب 

هیات وزیران خواهد رسید. 

فصل دوازدهم - سایر مقررات 

ماده 69 - کلیه شرکتها و اتحادیه های تعاونی موظفند حداکثر ظرف مدت شش 

ماه پس از تصویب این قانون اساسنامه خود را با این قانون تطبیق دهند و پس 

از تایید وزارت تعاون تغییرات اساسنامه خود را به عنوان تعاونی به ثبت 

برسانند در غیر این صورت از مزایای مربوط به بخش تعاونی و این قانون 

برخوردار نمی باشند. 

ماده 70 - ردیفها و اعتبارات ریالی و ارزی مربوط به دستگاههای منحله 

مذکور در تبصره 1 ماده 65 از قوانین و مقررات موجود حذف و تحت عنوان 

ردیفهای مستقل به وزارت تعاون منتقل می گردد. سازمان برنامه و بودجه و 

کمیته تخصیص ارز موظفند پس از تشکیل وزارت تعاون حداکثر ظرف مدت یک ماه 

اعتبارات مربوط به دستگاههای مذکور و آن قسمت از اعتبارات سایر دستگاههای 

اجرایی که در رابطه با فعالیت بخش تعاونی بوده است را تفکیک و به وزارت 

تعاون انتقال دهند. 

ماده 71 - کلیه قوانین و مقررات مغایر این قانون ملغی است . 

قانون فوق مشتمل بر هفتاد و یک ماده و پنجاه تبصره در جلسه علنی روز 

چهارشنبه مورخ سیزدهم شهریور ماه یک هزار و سیصد و هفتاد مجلس شورای 

اسلامی تصویب و در تاریخ 24/6/1370 به تایید شورای نگهبان رسیده است . 

رئیس مجلس شورای اسلامی - مهدی کروبی