داوری

داوری ، عقدی است لازم ، تشریفاتی ، معین ، عهدی است که درآن توافق ؛ طرفین یک رابطه حقوقی حقوق خصوصی ؛ حل اختلافشان خواه قبل بروز اختلاف (شرط داوری ) یا بعد بروز اختلاف ( قرارداد مستقل داوری ) ؛ به یک یا چند شخص به نام داور یا یک سازمان یا موسسه داوری ( داوری سازمانی )  ؛ ارجاع می دهند . این قرارداد و توافق طرفین «  قرارداد داوری »  نام دارد.

▪شرایط صحت این قرارداد ، تابع قواعد عمومی قراردادها (ماده 190 ق.م) است و اختلاف میان حقوق کشورها در خصوص اهلیت اشخاص حقوقی دولتی برای ارجاع دعاوی خود به داوری است که حقوق ایران راه حل دوگانه ای را انتخاب نموده است . (اصل 139 ق.ا و ماده 457آ.د.م)

 ▪داوری عقدی لازم است ، این حکم ، ازماده 472 ق.آ.د.م واصل کلی لزوم قراردادها (ماده 219 ق.م) واستثناء بودن جوازعقد ، استنباط می شود .

 در خصوص تعارض حکم به لزوم داوری بازوال این عقد دراثرفوت و حجریکی ازطرفین (بند2 ماده 481 ق.آ.د.م)  ، بایدگفت که : « قاعده بقای عقود لازم پس از فوت وحجرطرفین ، استثناء پذیراست ، همانطور که نکاح بعد فوت یکی ازطرفین ، منحل می شود و اجاره و مزارعه هنگامی که شخصیت علت عمده عقد باشد ، باطل و منفسخ می شوند. » ( مواد  497 و 529 قانون مدنی) داوری نیز، مشمول همین استثناء است ، بنابراین می توان حکم کرد که : « داوری عقد لازمی است که بافوت و حجرهریک ازطرفین منفسخ می شود. »

▪ قرارداد داوری یک عقدتشریفاتی است این خصوصیت قرارداد داوری ازماده7 قانون آیین داوری مدنی مصوب 1376 واصل 139 ق.ا وماده 457 ق.آ.د.م ؛ استنباط می شود .

▪این عقد جزءعقود معین است زیرا نام آن به صراحت درقانون ذکرشده است . (ق.آ.د.م ودیگرقوانین )

▪داوری قراردادی عهدی است زیراطرفین ، مالی را به یکدیگرتملیک نمی کنند و اجرت پرداختی به داور نیز ، نوعی « تملیک به نفع ثالث » تلقی می شود و سبب تملیکی شدن عقد نمی شود .

▪ قرارداد داوری اصولا"مجانی است ، زیرا طرفین عقد در مقام تملیک مالی به همدیگرنیستند .   

▪درخصوص جمعی یا فردی بودن این قرارداد ، به طور قاطع نمی توان حکم به جمعی یا فردی بودن آن کرد بلکه با عنایت به « اوضاع و احوال قراردادی » تعیین می گردد .مثلا" : قراردادی که نماینده کارگران به نیابت ازکارگزان با کارفرما منعقد نموده است و درآن شرط داوری درج شده است ، یک قرارداد داوری جمعی تلقی می شود .

▪ درخصوص الحاقی یا بامذاکرات آزاد بودن این قرارداد نیز ، مانند مورد بالا ، با عنایت به «اوضاع و احوال قراردادی » باید بررسی نمود و نمی توان حکم قاطعی داد . مانند قراردادهای بین موسسات دولتی ومردم که درآن شرط داوری درج شده است ؛ یک قرارداد داوری الحاقی تلقی می گردد .

▪ قراردادمستقل داوری برحسب «اراده طرفین آن » مطلق یامشروط است ولی شرط داوری،خود شرط ضمن عقداست . https://telegram.me/lawyer1982

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹

http://eslamabasian.blog.ir