تامین خواسته و شرایط تامین خواسته

نکاتى در خصوص تقاضاى تامین خواسته

1⃣غایت  مطلوب از گرفتن یک حکم، اجراى آن است. لکن از آنجایی که ضمانتى نیست که اگر امروز بستر و زمینه لازم براى اجراى یک راى وجود دارد، این زمینه تا زمان صدور و قطعیت راى همچنان باقى بماند، خواهان میتواند قبل از تقدیم دادخواست، ضمن دادخواست راجع به ماهیت دعوى و یا پس از آن و تا زمانى که حکم قطعى صادر نشده ، از دادگاه درخواست نماید تا عین یا معادل (بر حسب مورد) از خواسته او را از اموال خوانده تامین نماید.

2⃣ تقاضاى تامین خواسته بر حسب نوع خواسته، یا ناظر بر عین خواسته است و یا ناظر بر معادل خواسته از سایر اموال خوانده. 

⚖نکته: هرگاه خواسته عین معین باشد، خواهان میتواند " فقط" درخواست تامین همان عین را بنماید و دادگاه نمیتواند قرار تامین خواسته معادل بهاى آن عین از سایر اموال خوانده را صادر نماید.

اینکه در ماده ١٢٣ق آ.د.م پیش بینى شده است که در صورتى که خواسته عین معین باشد ولى توقیف آن ممکن نباشد، دادگاه معادل قیمت خواسته از سایر اموال خوانده را توقیف میکند، جواز توقیف سایر اموال خوانده،در مرحله اجراى قرار تامین است،نه مرحله صدور آن.

 اثر این تمایز بسیار ظریف در  تقاضاى تبدیل تامین ظاهر میشود.

3⃣ تقاضاى تامین خواسته مستلزم تقدیم دادخواست است و این امر به نیکى از اصل مندرج در ماده ٤٨ ق آ.د.م که شروع هر دعوى را مستلزم تقدیم دادخواست دانسته است و اینکه دلیلى بر استثناء تقاضاى تامین خواسته از اصل مرقوم وجود ندارد فهمیده میشود. قید عبارت" درخواست" مندرج در ماده ١٠٨ ق آ د م دلیل معافیت تقاضاى تامین از ضرورت تقدیم دا خواست نیست زیرا عبارت "درخواست" معادل تقاضاست و دلالت بر فعل مطالبه مینماید اما نفیاً یا اثباتاً دلالتى بر شکل مطالبه( دادخواست یا غیر دادخواست) ندارد.

⚖نکته: تنها میتوان گفت که تقاضاى تامین خواسته در فاصله تقدیم دادخواست تا جلسه اول دادرسى از تقدیم دادخواست معاف است، زیرا این نوعى افزایش خواسته است و افزایش خواسته (ماده ٩٨) از طریق تقدیم لایحه انجام میشود.

4⃣صدور قرار تامین خواسته مستلزم تودیع خسارت احتمالى است. سیاق عبارات ماده ١٠٨نشان میدهد که صدور قرار تامین خواسته در موارد بندهاى الف، ب و ج ماده مرقوم،مستلزم تودیع خسارت احتمالى نیست.

⚖نکته: خسارت احتمالى تامین خواسته" منحصراً" وجه نقد است. دادگاه نمیتواند به جاى آن، تامین دیگرى اخذ نماید.

⚖نکته: تعیین میزان خسارت احتمالى با دادگاه است و دادگاه در تعیین میزان آن به مواردى از جمله:

میزان خواسته یا بهاى آن (منظور ارزش واقعى خواسته است و نه ارزش تقویمى آن) وزن اجمالى ادله دعوى، مرحله تقاضا با ملاحظه نتیجه رسیدگیهای انجام شده تا این مرحله، تخمین و ارزیابى اجمالى طول مدت دعوى از حیث نوع رسیدگیهاى لازم توجه مینماید.

⚖تقاضاى تامین خواسته دعوى غیر مالى محسوب و هزینه دادرسى آن به مأخذ دعاوى غیر مالى محاسبه میشود.

6⃣ صدور تامین خواسته در صلاحیت دادگاهى است که صلاحیت رسیدگى به اصل دعوى را داشته باشد.

⚖نکته: این دادگاه لزوماً دادگاهى نیست که به اصل دعوى رسیدگى مى کند، پس ممکن است قرار تامین از  شعبه دادگاهى صادر شود، در حالى که رسیدگى به دعوى در شعبه دیگر انجام شود.

⚖نکته: تقاضاى تامین همیشه از دادگاه بدوى به عمل مى آید حتى اگر اصل دعوى در داد گاه تجدید نظر مطرح باشد.

⚖نکته: هرگاه دادگاه پس از صدور قرارتامین خواسته، در اصل دعوى قرار عدم صلاحیت صادر کند، به رغم اینکه در اینصورت معلوم میشود که دادگاه صلاحیت صدور قرار تامین را نیز نداشته است، لکن نمیتواند از قرار تامین رفع اثر نماید و پرونده را به ضمیمه قرار تامین به مرجع صالح ارسال میکند.