جرایم اطفال و راهکار جلوگیری از انها
- شنبه, ۷ اسفند ۱۳۹۵، ۱۲:۲۶ ق.ظ
- ۱ نظر
جرایم اطفال و راههای پیشگیری از آن
الف: تعریف اطفال: طفل به بیان قانون مدنی فردی است که به سن بلوغ نرسیده باشد. بلوغ شرعی در پسر ۱۵ سال و در دختر ۹ سال است با این وصف منظور از طفل در این مقاله پسر زیر ۱۵ سال و در دختر زیر ۹ سال مد نظر است.
ب: تعریف بزهکاری:
بزهکاری در معنا و مفهوم لفظی خود عمل خطایی قلمداد میشود که ناشی از ترک انجام وظیفه قانونی با انجام یک عمل خطایی است که جرم قلمداد نمیشود و این لفظ بیشتر برای کودکان واطفال به کاربرده میشود. بزهکاری در هر حال از لحاظ اصطلاحی معنای بسیار نزدیکی با جرم و تبه دارد ولی به این لحاظ در برابر اطفال استعمال میشود که اطفال با توجه به روح لطیف و سادهای که دارند نامناسب است که آنها را به مجرم و تبهکاری عنوان کرد و ازاین حیث اطفال بزهکار نامیده میشوند و در برخی از موارد نیز بزهکار به فردی اطلاق میشود که صرفا مرتکب جرم نشده ولی به طور کلی فردی سرکش و ضد اجتماعی باشد.
ج: تعریف آسیب شناسی:
آسیب شناسی بعنوان یک اصطلاح در جرم شناسی مطرح است و همانگونه که از لفظ آن مشخص است شناسایی آسیبها مد نظر است. آسیب اجتماعی حربهای است که به جامعه در مبادی مختلف وارد میشود بعنوان مثال خانواده و والدین میتوانند مسبب آسیبهایی بر اطفال خویش باشند مثلا طلاق عامل موثری است که اطفال،
بی بند وبار و بزهکار تربیت شوند. پس شناسایی این حربهها و علتها را آسیب شناسی میگویند، این موضوع در بزهکاری اطفال مورد بررسی قرار گرفته بدین صورت که چه عواملی به عنوان آسیب مطرح است که در بزهکاری اطفال موثر فرض میشود.
: انواع جرائم ارتکابی توسط اطفال بزهکار:
جرائم از حیث اینکه جرم بر چه موضوعی واقع میگردد متفاوت و به ۳ دسته عمده قابل تقسیم میباشد. جرائم علیه اشخاص، جرائم علیه اموال و جرائم علیه امنیت و آسایش
با این وصف جرائمی که اطفال نیز مرتکب آن میشوند از این دسته خارج نیست.
۱) جرائم بر علیه اشخاص:
از جمله جرائمی که عمدتا براشخاص وارد میشود ضرب و جرح است. این جرم از ناحیه نوجوانان نیز ارتکاب یافته و بیشتر برای خودنمایی کردن و دست و پنجه نرم کردن در بین بقیه رفقای نوجوان خود دست به این گونه اعمال مجرمانه و بزهکارانه میزنند وبیشتر این اقدامات توسط نوجوانان در محلهای شلوغ صورت گرفته که دلیل آن اقدام بیشتر جلب توجه کردن در نظر عام برای پرکردن کمبودهایی است که احیانا در زندگی خویش متحمل آن شدهاند. از جمله جرائم علیه اشخاص که مورد ارتکاب بیشتری در نزد اطفال دارد جرائم منافی عفت است جرائم منافی عفت مثل زنا، لواط، قوادی و…… این گونه جرائم در دین اسلام از شدیدترین گونه جرائم و دارای مجازاتهای شدید هم در قرآن و هم در فقه است. درهر حال ریشههای این جرائم را باید در فرهنگ، اقتصاد و مسائل اجتماعی یک جامعه بررسی کرد. زمانی که جامعه فرهنگ بالایی برخوردار نباشد مسلما این جرائم بیشتر رواج مییابد و از طرف دیگر اطفال بیشتر در معرض خطر برای ارتکاب این گونه جرائم قرار دارند. ضعف اقتصادی نیز موجب میشود که به بنیان خانواده خلل وارد شود و مشکلاتی در این باب پیش آید و مطمئنا راهی را برای ارتکاب این جرائم باز میکند، مثلا زمانی که فقر به خانواده فشار بیاید مطمئنا جرائم منافی عفت در خانواده بروز میکند و موجب انحراف اخلاقی اطفال میگردد.
۲) جرائم علیه اموال:
از جمله جرائمی که علیه مال ارتکاب مییابد خرابکاری وایجاد خسارات مالی است این گونه جرائم را طفل یا نوجوان باز به دلیل کمبودهایی که در زندگی دارند و برای خودنمایی کردن یا به دلیل نبودن تفریح سالم که این طفل برای ایجاد تفریح برای خویش مثلا اقدام به آتش زدن لاستیک در معابر عمومی میکنندو خسارات مالی به بار میآورند. از جرائم دیگر ارتکابی توسط اطفال از سرقت میتوان یاد کرد سرقت از اتومبیل از فروشگاهها از مغازهها از جمله سرقتهایی است که اطفال مرتکب میشوند دراین گونه جرائم علت و آسیب اصلی وارده فقر است، فقر عامل موثر ارتکاب جرائم زیادی است از جمله این جرائم سرقت است که بانی ارتکاب آن فقر است.
در هر صورت خانوادهای که از لحاظ مالی رنج میبرد کودکان خود را مسلما به اعمال زیادی مجبور میکنند که یکی از این اعمال سرقتهای سبک است.
۳) جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی:
اعمالی که آسایش وامنیت عمومی را تحت تاثیر قرار میدهد جرم علیه آسایش و امنیت فرض میشود.از جمله این جرائم میتوان به ولگردی اشاره کرد ولگردی از جمله اعمالی است که آسایش مردم را به هر طریق ممکن از بین میبرد و میتوان گفت از جمله جرائمی است که قانونگذار جمهوری اسلامی نیز اهمیت فراوانی به آن داده است و جزء جرائم مشهود به حساب آورده است در هر حال این جرم اطفال و نوجوان را نیز بیشتر تحت تاثیر قرار میدهد و آسیب وارده بر اجتماع از جانب این جرم بسیار زیاد است و حتی عقیده براین است که ولگردی خود مقدمه انواع جرائم و بزهکاریها و انحرافات خواهد بود از جمله جرائم دیگری که مخل امنیت و آسایش عمومی است تکدی گری است. گدایی در حال حاضر یکی از مشاغل مرسوم در جامعه کنونی شده است این جرم تبعات بسیار خطرناکی درجامعه و حتی برای اطفال دارد،زیرا از جمله جرائمی که اطفال مورد سوء استفاده قرار میگیرند. در همین جرم گدایی و تکدی گری است که رویکرد بسیار منفی برای جامعه درآینده خواهد داشت از دیگر جرائم مخل امنیت میتوان به جرائمی که موجب جریحه دارکردن مذهب و آداب و رسوم ذاتی ما میشود یاد کرد به عنوان مثال بد حجابی زنان در جامعه کنونی موجب جریحه دار کردن باورها و اعتقادات ما در جامعه میشود که این خود موجب آموزش ناصحیح به اطفال و نوجوانان است و رواج اینگونه جرائم در بعد وسیع برای جامعه خطرناک و آسایش وامنیت یک جامعه را مورد اخلال قرار میدهد.
راهکارهایی برای پیشگیری از بزهکاری نوجوانان
دادگاه خاص اطفال:لزوم شناسایی شخصیت اطفال و علل بزهکاری آنها به منظور اتخاذ روش های اصلاحی،تربیتی و درمانی و پیشگیری از تکرارجرم و امکان تغییر روشها با تکوین شخصیت اطفال و نوجوانان، مهمترین انگیزه تفکیک آیین دادرسی اطفال و نوجوانان از آیین دادرسی بزرگسالان و تاسیس دادگاههای خاص اطفال و نوجوانان کمتر از 18 سال است.
*هدف از تاسیس دادگاههای اطفال تسریع در رسیدگی وکمک به اطفال بزهکار در جهت اصلاح وتربیت وبازسازی آنان می باشد.قاضی دادگاه اطفال نیزباید دارای وسعت نظر وتبحّری خاص باشد تا بتواند مسایل رااز جنبه های مختلف بررسی نماید،زیرا هرگاه طفل در اولین برخورد تصور مطلوبی از دستگاه عدالت در ذهنش نقش نبندد،اصلاح بعدی وبازسازی وی تقریباً غیر ممکن خواهد بود واز همان ابتدای برخورد نامطلوب،رفتار خصمانه در پیش خواهد گرفت که اصلاح وتربیت وی را دچار وقفه خواهد نمود.واین سرخوردگی گرایش اورا به سوی انحرافات وبزهکاری تشدید وافزون خواهد ساخت.
* یکی از اساسی ترین اهداف در دادگاه اطفال،رسیدگی سریع وبا دقّت به پرونده هاست ، زیرا محیط دادگستری و بزهکارانی که در آن محاکمه می شوندواعمال ورفتار آنها در روحیۀاطفال ونوجوانان تأثیرخوبی ندارد وبه لحاظ الگوپذیری اطفال ونوجوانان،دیدن مناظرمحاکمه بزهکاران واظهارات آنان در قشرنوجوانان واطفال تأثیر نامطلوبی خواهد داشت وبرای آیندۀ آنان خطرناک خواهد بود،لذا لازم است دادگاه اطفال خارج از محیط دادگستری بوده وصرفاً نیز به جرائم اطفال رسیدگی کند.
راهکارهای پیشنهادی:
1.نوجوانانی که رفتارهای پرخطر دارند بهتر است که پیش از هر نوع مجازاتی از سوی دستگاههای اجرای قانون به واسطه خانوادههایشان کنترل شوند، کنترل رفتار و هدایت نوجوانان بزهکار نیاز به همکاری مستمر و نزدیک خانواده او دارد
2.آنهایی که سابقه بزه کوچک دارند، نباید زندانی شوند و باید در کانونهای تربیتی و مراقبتی با آنها طوری رفتار شود که انگیزه بزه برای مرتبه دوم در آنها به طور کامل از بین برود. از سوی دیگر مدیران و مسوولان سازمان زندانها باید بر این نکته توجه داشته باشند که طبقهبندی کردن زندانیان درصد بسیاری از جرایم را در جامعه کاهش میدهد. این نوجوانان را، معارض با قانون ذکر کنیم بهتر استزیرا با عنوان بزهکاری ، داغ مجرم بودن بر پیشانی آنها زده میشود و سبب طرد این افراد از جامعه و از خانواده شود.
3. اعتقاد عمومی براین است که گسترش برنامه های اجتماعی نظیر : گواهی ازدواج ، برقراری وکمک هزینه های خانوادگی وبالابردن سطح آموزش وپرورش وچندین عوامل دیگر ،مناسب ترین راه برای پیشگیری از ارتکاب بزهکاری اطفال ونوجوانان می باشد.
4.از نظر روانی بایداطفال ونوجوانان مورد توجه قرار گیرند زیرا تشخیص روحیات مرتکبان جرائم ودانستن وضعیت خانوادگی وعوامل مؤثر در ارتکاب بزه می تواند در درمان ویا برنامه ریزی برای پیشگیری از وقوع جرم مؤثر باشد،لذا باید علاوه بر قاضی دادگاه،حداقل یک مشاور قضایی ویک مشاور روانشناسی که ترجیحاً از زنان متخصص در این موضوع باشند ،استفاده شود.
5.بررسیها نشان داده است نوجوانانی که در کودکی یادگیری سالم داشتهاند ،20درصد کمتر درگیر مراجع قضایی و پلیس میشوند. ما اگر بخواهیم ریشهای مساله را حل کنیم، باید سرمایهگذاری کنیم. به طور مثال شکستن شیشهها در مسیرهای رفت و آمد قطار هزینه بالایی دارد؛ در حالی که اگر ما این هزینه را صرف ایجاد مهدکودکها و مراکز فرهنگی در این مکانها کنیم، یکی از عوامل پیشگیرانه محسوب میشوند.
6.مدرسه به عنوان یک واحد کنترل اجتماعی به دانش آموزان می آموزد که چرا به خاطر هدف و نظم جامعه آموزشی لازم است مقررات را رعایت کند. مدرسه اصل پاداش و کیفر را تعلیم می .هیچکس به اندازه معلم برای آفریدن یک محیط مساعد، دلپذیر، صمیمی و توام باگذشت و همکاری مسولیت ندارد.
در ارتباط با اهمیت حق برخورداری از آموزش و پرورش همین قدر کافی است که بدانیم بین فقر و بی سوادی و محرومیت رابطه مستقیمی وجود دارد.
7.ظرفیتهای شناخت نوجوان به ما کمک میکند تا درمان مشکلات او را روششناختی دنبال کنیم.